Heidegger Moderniteyle Hesaplaşma

Heideeger: Moderniteyle Hesaplaşma / Teknoloji, Politika, Sanat’a kılavuzluk eden fikir Martin Heidegger’in teknoloji anlayışı ile Nasyonal Sosyalizm’le ilişkisi ve Nasyonal Sosyalizm anlayışı. Zimmerman, Heidegger’in modern teknoloji yorumunun reaksiyoner politik görüşlerinden doğduğunu öne sürüyor; Heidegger’e göre modernite ve endüstriyelizm Batı’nın çöküşünün tezahürleridir. Modern teknolojinin özü, teknik bilgi ya da aygıt değil, şeyleri özel bir ifşa tarzı; şeyleri daha fazla güç arayışını takviye için gerekli hammadde olarak ifşa tarzıdır.

Teknolojik çağ metafiziğin tarihinin sonuna rastladığı için, Heidegger yorumcuları çok daha genel “teknoloji” sorununun kendisine bu tarihte oynadığı merkezî rolün hakkını teslim edememiştir. Fakat aslında Heidegger, teknoloji çağının metafiziğin tarihinin ta başlangıcından itibaren şekillenmeye başladığını düşünüyordu: Sahiden da o buna inandığı için, modern teknoloji bu tarihin kaçınılmaz sonucuydu. Metafiziğin Grek kurucu babaları entitelerin varlığını önce-teknolojik bir tarzda tanımlamıştı. Onlar için “olmak,” “üretilmiş olmak” demekti. Bu sebeple, Heidegger’e göre, metafiziğin tarihi prodüksiyonist metafiziğin kendisini serimlemesinin tarihidir. Varlığın/oluşun teknolojik kavranışı, yani her şeyin sonu gelmez bir üretim ve tüketim süreci için hammadde olmak dışında hiçbir şey olmadığı görüşü, prodüksiyonist metafiziğin tarihindeki son aşamadır sadece. Heidegger, Platon’u bu metafiziğin kurucusu olarak okur. Diğer Grekler gibi insanî imal ve üretimle büyülenen Platon entitelerin varlığını/oluşunu insanî imalat kaynaklı terimlerle anlıyordu. Gerçekten de Heidegger, onun ideal “form” — ezelî ve ebedî olarak mevcut ve nihaî reel şey — kavramını, kopya ya da modelin zanaatkârın faaliyetinde oynadığı rolden türettiğini öne sürer. Zanaatkârın modeli nasıl yaptığı şeye yapısını veriyor ise, aynı şekilde ezelî ve ebedî form da zamansal-empirik dünyada varlığa gelen şeylere yapılarını sağlar. Platon ezelî ve ebedî, empirik-olmayan formun şeylerin değişmeyen, daima mevcut temeli ya da payandası olduğunu düşünüyordu. O, prodüksiyonist metafiziğin tarihinin tümü için kesinlik sağlayacak şekilde, bir şeyin “olması” için bir “nihaî” temele dayanması gerektiğini öne sürer. Böylece prodüksiyonist metafizik aynı zamanda bir temel arayıcı (foundationalist) metafizik haline gelir.

Elinizdeki metnin temel görevlerinden biri Heidegger’in Platon’un öncülük ettiği prodüksiyonist ve temel arayıcı metafiziğin nasıl modern teknolojiye, yani, bir şey için “olmak”ın sadece ve sadece üretim adına üretmeye mecbur kalan özne için hammadde olmak anlamına geldiği görüşüne intikal ettiğine ilişkin analizini açıklamaktır. Heidegger kariyerinin başından itibaren büyük ölçüde iş ve üretimin doğasıyla — ve onların entitelerin varlığı/oluşu ile bağlantısıyla — ilgilenmiştir. Varlık ve Zaman’ı atölye ve teçhizat/ gereçler dünyasının yorumuyla başlatması hiç de tesadüfî birşey değildir.

Michael E. Zimmerman

Satın Alma Linkleri

1946’da doğdu. Temel ilgi alanı Budizm, Heidegger, Nietzche, Ken Wilber ve Ekoloji. Denison Üniversitesinde bir yıl asistan profesörlük yaptıktan sonra, 1975-2005 yılları arasında Tulane Üniversitesi felsefe departmanında felsefe profesörü, Tulane Instute for Humanities and Arts’da direktör olarak çalıştı. Sean Esbjörn-Hargens’le ekoloji hakkındaki şu kitabı yazdı: Integral Ecology: Uniting Multiple Perspectives on the Natural World. 2006 yılından bu yana Colorado Üniversitesinde çalışıyor. Martin Heidegger uzmanı; bu konuda çok sayıda kitabı ve makalesi var. Yazarın elinizdeki kitabı aynı zamanda Portekizce ve Çince’ye de çevrilmiş durumda. Doktora tezini Edward G. Ballard gözetiminde yaptı. Tez konusu: ‘The Concept of the Self in Heidegger’s Being and Time’ (Heidegger’in Varlık ve Zamanında Ben Kavramı).